Obukama Bwa Ruhanga Nibuuha?

Yesu Kristo kuyaizire omu nsi emyaaka enkumi ibiri enyima, akeegyesaki? Obutumwa bwe bukaba buri buuha?

Yohaana omu batiza kuyaatairwe omu kihome, Yesu yaija Galilaaya, arikuraanga amakuru marungi g’obukama bwa Ruhanga, naagira ati: “obunaku buhikire; obukama bwa Ruhanga bwiriire haihi; mwetaitse mwikirize amakuru marungi” (Mariko 1:14-15).

Buri Yesu ahi yaagiire, akaranga engiri. Ekigaambo engiri nikimanyitsa “amakuru marungi.”

Mbwenu shi, amakuru marungi nigaahi, agi Yesu yaraangiraire? Akagira ati: Obukama bwa Ruhanga buriyo nibwaija, kandi yaahamya ku nikyo kyamureesire.

Kwonka akabagira ati: “Nshemeraire kubuurira amakuru marungi g’obukama bwa Ruhanga omu ndeembo ezindi nazo, ahabw’okuba nikyo naatumiirwe” (Luka 4:43).

Obukama bwa Ruhanga nibuuha?

Yesu Kristo ku araagarukye, amaraka mahango omu iguru nigagira gati: “Obukama bw’ensi bwahinduka obwa Mukama waitu n’obwa Kristo we, kandi aryaguma aha ngoma ebiro n’ebiro” (Okushuuruurirwa 11:15). Yesu Kristo naija kuba omugabe w’ensi, ensi neija kuba obugabe bwe-obugabe bwa Ruhanga.

Amahanga g’omu nsi nigaija kubaanza gaahakanisa obutegyeki bwa Kristo. Nibaija kurwanitsa Kristo omuri Yeruzalemu, Obukama bwe bwaheza kurangirirwa. Kwonka Kristo naija kusingura amahe g’amahanga g’ensi aha kiro ekyo, ayeemeke obugabe bwe omu nsi.

Baingi baine enteekateeka ngu Obukama bwa Ruhanga nibwaija kuba omu iguru, ahabw’okugira ngu omuri Matayo, Obukama bwa Ruhanga nibabweeta “Obukama bwa iguru.” “Obukama bwa Ruhanga” na “Obukama bwa iguru,” nibumanyisa ekintu kimwe (Matayo 19:23, 24). Obukama bwa Ruhanga nibwiija kuruga omu iguru, kwonka n’obw’okujanjara omu nsi (Matayo 5:5; 6:10).

Ijuka kurungi ekirooto ky’omuri Danieli 2, ekyabaire nikijwekyera, eby’obutegyeki kuruga ahari Babeluuni enkuru, kuhitsya aha butwaare obu turimu? Aha muheru gw’ekirooto, ibaare rikateera ebigyere ryashenya ekibumbe kyona, reero ryahanguha ryarigamu omugongo gwashweka ensi. Omugongo ogu nigujwekyera Obukama bwa Ruhanga:

“Kandi omu busingye bw’abo bagabe, Ruhanga w’omu iguru aryataho obundi bugabe obutaricwekyerezibwa biro byona, kandi obutegyeki bwabwo, tiburihungurwa rindi ihanga, kureka buryayatagura obwo bugabe bubumareho, kandi bwo buryagumaho ebiro byona” (Danieli 2:44).

Ekinyamaishwa n’omurangi w’ebishuba kubarisingurwa (Okushuuruurirwa 19:20), abarikweera ba Ruhanga-abarikukuratira Ruhanga n’obwegyendesereza omu busingye obuturimu, barategyeka ensi na Kristo.

Reero bwanyima Obukama n’obutegyeki n’obukuru bw’amahanga goona, biryaheebwa abarikweera ba Rukira-boona, Obukama bwaabo buryaba Obukama obutarihwaho, kandi obugabe bwona buryaguma bubahereze, buboorobere (Danieli 7:27).

Eki nikugaruka kishoboororwaho omu kitabo ky’Okushuuruurirwa

Kandi naareeba ebitebe by’obukama; ababaire babishutamiho baaheebwa obushoboorozi bw’okucwa emanja. Kandi naareeba emiitsyo y’abo abaatemirweho emitwe nibaturwa okuba abajurizi ba Yesu n’ekigambo kya Ruhanga, kandi abatararamize kinyamaishwa n’ekishushani kyayo, n’obukwakuba okwiikiriza kuteebwa akamanyitso k’ekinyamaishwa kakyo aha buso nari aha mukono yaabo (Okushuuruurirwa 20:4).

Obukama bwa Ruhanga, nibwaija kutandika n’obutegyeki bwa Kristo bw’okumara emyaaka rukumi omu nsi (Okushuuruurirwa 5:10).

Yesu Kristo taraije kuba omutegyeki wenka, kureka omugabe w’abagabe, n’omukama w’abakama (Okushuuruurirwa 19:16). Daudi naija kuzooka kuba omugabe wa Israeli (Ezekieli 37:24-25). Abatendekwa ba Yesu nibaija kutegyeka engaanda ikumi na ibiri za Israeli (Matayo 19:28). Abandi abarikukuratira Ruhanga n’obwegyendesereza, baryategyeka endembo (Luka 19:11-19). Ruhanga naija kwiihaho abategyeki abarikweyendeza abahunguze abarikwera be, abaraije kwegyesa abantu emiturire y’obwa Ruhanga (Yeremia 3:15; Isaaya 30:20-21).

Obukama bwa Ruhanga nibwaija kuba nibushusha buta?

Emyaaka rukumi neija kuba ey’obusingye bwaingi, Yesu Kristo naija kwegyesa abantu emiringo y’okureetaho obusingye.

Kwonka omu biro by’aha muheru, Orushozi rw’enju ya MUKAMA ruryahamibwa kuba orushozi orurikira ezindi aha mutwe, Rutuungurwe ruze ahaiguru y’ebibungo; kandi amahanga garyahimintukirayo. N’amahanga maingi garyaija gagire gati: Nimwije twinamukye aha rushozi rwa MUKAMA, Aha nju ya Ruhanga wa Yakobo, Atwegyese emihanda ye, Tubone kugigyenderamu; Ahakuba omuri Sayuuni nimwo hariruga Ebiragiro, N’omuri Yeruzalemu hakarugamu ekigaambo kya MUKAMA. Aryaramura amahanga maingi, Ahane amahanga g’amaani agari hare; Zaarurara zaabo baryaziheeshamu amafuka, N’amacumu gaabo bagaheshemu empabyo; Eihanga tiriribangira rindi rurara, kandi tibarigaruka kwega by’entaro; Kureka buri muntu aryashutama ahansi y’omuzabibu gwe n’aha nsi y’omutiini gwe, Kandi tihaine oribakangisa; Ahabw’okuba akamwa ka MUKAMA niko kaakigamba (Mika 4:1-4).

Amahanga agaharangataine kumara obwaire, garatunga obusingye:

Kandi obwo ab’Israeli, Abanyamisiri na Abaasiria bonshatu baryakwata, bagume nibahaisa ensi omugisha; ahabw’okuba MUKAMA ow’amahe abahaire omugisha nagira ati: “Misiri abantu bangye, Asiria ei emikono yangye yaahangire, na Israeli obuhunguzi bwangye baheebwe omugisha” (Isaaya 19:24, 25).

Abantu baraagira amataka gaabo aha bwabo, n’eby’okurya bwaingi birikwemaririra: MUKAMA naagira ati:

“Reeba, obunaku nibwija kuhika,” obu omuhingi arihinga omugyesi atakasharwire, n’omunyuuki w’emizaabibu akanyuuka omubibi naakibiba; Enshozi ziryatoonya viinyo enuzire, n’ebibungo byona ebihimintukyemu. Ndyagarura abantu bangye Israeli abastwairwe omu bukwatwa. Bagarukye bombekye endembo ezaabaire zisheenyirwe, Baryabyara emizaabibu, banywe viinyo yaayo, Bahingye emisiri, barye ebyeziremu. Ndyababyara omu nsi yaabo, tibarigaruka kukuurwa bundi omu nsi ei naabahaire; nikwo MUKAMA Ruhanga waawe arikugira (Amosi 9:13-15).

Yesu Kristo naija kutambira ebimuga: Obwo amaisho g’empumi garyahumuurwa, n’amatu g’ebifa-matu garyahurira;

Ekirema kiryagurika nk’empara, n’orurimi rw’ekiteta reeshongore ahabw’okushemererwa; Ahabw’okuba amaizi garyafumuka omu ihamba n’emigyera omu ihamba ry’omushenyi (Isaaya 35:5-6).

Enyikiriza ehikire eryabuga ensi:

Aha bw’emyaaka rukumi, haraaba hatariho kubaiha. Kristo ku araagarukye, Sitaani orikubaiha ensi, naija kuteebwa omu kihome (Okushuuruurirwa 20:1-3).

Omu myaaka rukumi egi, buri muntu araayega amazima. Haraabaho enyikiriza emwe.

Kandi omuntu aryaba atakyegyesa mutaahi we nari mwene ishe, naamugira ati: Manya MUKAMA; Ahabw’okuba boona baryammanya okuruga aha muto okuhika aha mukuru; ahakuba ndyabasaasira eby’okushiisha byabo, n’ekibi kyabo tindikiijuka bundi; nikwo MUKAMA arikugira (Yeremia 31:34).

Omu butware bwa Kristo bw’emyaaka rukumi, bury’omwe araarinda Sabato y’ekiro kya mushanju:

Obunaku buryahika, obu abantu boona bariguma nibaija omu maisho gangye kuramya, buri kuboneka kw’okwezi, n’ahari buri Sabato, nikwe MUKAMA arikugira (Isaaya 66:23). Sabato y’ekiro kya mushanju n’akamanyitso k’emyaaka rukumi ei Kristo aritegyeka ensi (Abaheburaayo 4:4-8).

Baibuli neetugambira ngu buri mukurasi wa Kristo ashemaire kuhuumura ahari Sabato, nk’oku Ruhanga yaahuumwire aha kiro kya mushanju, baaba nibenda kuza omu bukama bwa Ruhanga:

N’ahabw’ekyo hakiriho Sabato y’okuhuumuriraho ebiikiirwe abantu ba Ruhanga; ahakuba omuntu weena ataahire omu buruhuukiro bwa Ruhanga, biri ahuumwire emirimo ye, nk’oku Ruhanga yaahuumwire eye. N’ahabw’ekyo katwezirikye kutaaha omu buruhuukiro obwo, Hatagira omuntu weena owaagwisibwa okutahurira okw’omuringo nk’ogwo (Abaheburaayo 4:9-11).

Ruhanga akaheereza abantu ebiro mukaaga buri sabiti, kukora emirimo yaabo. Ebiro mukaaga nibimanyisa emyaaka kakaaga, ei Ruhanga yaahaire abantu kwetegyeka (2 Petero 3:8). Kwonka ekiro kya mushanju, nikimanyitsa emyaaka rukumi y’obutegyeki bwa Kristo omu nsi, oburikwetwa obwa Ruhanga (Okuruga 20:10).

Obugyenyi bw’ensiisira oburikubaho bwanyima y’obugyenyi bw’ekiro ky’empongano, nabwe nibumanyisa emyaaka rukumi y’obutegyeki bwa Kristo. Kristo ku araabe Omugabe w’ensi, amahanga goona garaarinda amagyenyi ga Ruhanga:

Bwanyima omuntu weena orihonoka aha mahanga goona agariba gaizire kurwanitsa Yeruzalemu, aryaguma nainamuka buri mwaka kuramya Omugabe, MUKAMA ow’amahe, n’okwijuka obugyenyi bw’ensiisira. Kandi oruganda rwoona orw’omu nsi, ku ruriba rutainamukire Yeruzalemu kuramya Omugabe, MUKAMA ow’amahe, awaabo teriguubwa njura. Kandi oruganda rwa Misiri ku ruriba rutainamukire kweyoreka, baryahikwaho ekyo kibonaboneso ki MUKAMA ata ah’amahanga aganga kwinamuka kwijuka obugyenyi bw’ensiisira (Zakaria 14:16-18).

Ahabwenki hariho okuburabuzibwa kwingi obwaire obu, obuturimu?

Enyikiriza entsya ekanga kukuratira biingi ebi Kristo yaayegyise. Bakahakanisa Sabato erikuranga emyaaka rukumi y’obutegyeki bwa Kristo. Baayanga kukuratira amagyenyi ga Ruhanga agarikushoboorora purani y’okutucungura kwe. Baayanga kukuratira Ebiragiro bya Ruhanga, ebirikwaija kuba Ebiragiro by’obukama bwe. Bahindura engiri ya Kristo, “bagihunguza endiijo etahikire; kandi hatariho ndaijo ‘ngiri.’ kwihaho hariho abarikwenda kukutomeza, bakakwiha aha makuru marungi ga Kristo” (Abagalatiya 1:6-7).

Ekirikureeta okuburabuzibwa nenki?

Kwonka engiri ei tugamba ku eraabe etwekyerairwe, etwekyerairwe aha barikuhwerekyerera; nibo batarikwiikiriza, abu ruhanga w’ensi egi yaahumize emitima, ngu omushana gw’engiri y’ekitiinisa kya Kristo, niwe kishushani kya Ruhanga, gutabaakira (2 Abakorinso 4:3-4).

Ori “ruhanga w’emyaaka egi” nooha? “Omutegyeki w’ensi” omu bunaku obuturimu nooha (Yohaana 14:30)? “Orikubaihabaiha ensi” yoona nooha (Okushuuruurirwa 12:9)? Mukuru w’enyikiriza eya baingi barikukuratira nooha (2 Abakorinso 11:13-15)?

Obukama bwa Ruhanga tibukaizire (Yohaana 18:36). Obwaire obu obuturimu, Sitaani niwe mutegyeki w’ensi (Luka 4:5-6).

Kiteekateekeho

Teri purani ya Ruhanga, kugira ngu buri muntu ayetegyereze eby’obukama bwe obwaire obu turimu. Kristo ku yaizire, yaashoboorora eby’obukama bwa Ruhanga, aha bantu bakye. Yesu akagambira abatendekwa be ati: “Imwe muhairwe okumanya emibonano y’obukama bwa Ruhanga, kwonka abandi bagigambirwa omu nfumu, ngu omu kureeba barekye kureeba, kandi omu kuhurira barekye kushoborokyerwa” (Luka 8:10).

Mbwenu shi Ruhanga ariyo naakoraki obwaire obu turimu? Ariyo naatendeka abategyeki b’omu bukama bwe.

Obunaku obu, abu Ruhanga arikweta, nibo barikwiija ahari Kristo (Yohaana 6:44, 65). Abarikwetegyereza engiri ya Kristo obwaire obu, nibaza kugarurirwa amagara Kristo yaaheza kugaruka, bamuhwere omu kwebembera omu bukama bwa Ruhanga (Okushuuruurirwa 20:4).

Omu bukama bwa Ruhanga, Ruhanga naija kwihaho akabibi akahumize amahanga goona:

Naija kwiha aha rushozi, ekishwekire abantu boona, akabibi akashwekire amahanga goona. Omu bunaku obwo Kristo ku araabe ari Omugabe, buri omwe naija kwegyesibwa Ruhanga (Yohaana 6:45; Isaaya 54:13).

Ruhanga aine purani erikutangaaza ahari buri muntu, n’obu baakuba abaafire. Noija kweega ahari purani egyo omu kyegyeso ekirikwaija. Kwonka waaba noyetegyereza eby’obukama bwa Ruhanga obwaire obu, n’obaasa kushanga Ruhanga ariyo naakweta kutegyeka na Kristo omu bukama bwa Ruhanga.

Ekibuuzo n’eki, noza kukikoreraki?

Ahabw’okuba baingi nibeetwa, kwonka bakye nibo barikutoranwa (Matayo 22:14).

N’ahabw’ekyo hurikiriza n’obwegyendesereza. Ahabw’okuba oriba aine niwe aryongyererwa; oriba ataine kyaine, nakarikuteekateeka ngu aine, barakamwihaho (Luka 8:18).

Ti buri muntu weena orikugira ati: “Mwegyesa, Mwegyesa,” ngu araataha omu bukama bw’omu iguru, kureka orikukora ebi tata ow’omu iguru akunda. Baingi baryayetonganira aha kiro ekyo bati: “Mwegyesa, Mwegyesa, torikumanya ku twaburiire omu iziina ryaawe, ku twabingire ebyago omu iziina ryaawe, kandi ku twakozire eby’okutangaaza bingi omu iziina ryaawe? Haza nanye ndyabagarukamu nti: Tindikubamanya; mundugye omumaisho, imwe abakora eby’obugomi! Buri muntu weena ohurira ebigambo byangye ebi, akabyorobera, naashushanisibwa n’omuntu ow’obwengye, owaayombekire enju ye aha rukiri; bwanyima enjura ekakagwa, omwegyemure gukahimintuka, eihunga rikahuuha, byona bikateera egyo nju, kwonka etagwe ahabw’okuba ekaba eyombekire aha rukiri. Na buri muntu weena ohurira ebigambo byangye atabyorobere, naashushanisibwa n’omuntu owaayombekire enju ye aha mushenyi; bwanyima enjura ekakagwa, omwegyemure gukahimintuka, eihunga rikahuuha, bikateera egyo nju, ekagwa; n’okugwa kwayo kukaba kuhango (Matayo 7:21-27).

Ruhanga ku arikukuhereza okwetegyereza, naaba nayenda okuratire ekiyakugambira.

Mbwenu shi, waaza kukoraki?

Kwega biingi ebirikukwata ahari Sabato, n’obaasa kushoma eki: Orunaku rwa Sabato niruha?

Ekyegyeso ekirikukurataho: Ab’enyikiriza etahikire “bakahaba”?