Ĩtũmi 4 Sya Nĩki Aklisto Aingĩ Mathaithaa Wakyumwa
Nĩkĩ ala aingĩ ma aklisto mathaithaa wakyumwa vandũ va wathanthatũ?
Mbivilia yĩasya kana Ngai nĩwaũtw’ĩkĩthisye mũthenya wa mũonza wĩthĩwa mũtheu kwa kũthĩũmũa nthĩnĩ waw’o ĩtina wa amina wĩa wake wa w’ũmbi (Mwambĩlĩĩlyo 2:2-3). Ĩtina, ũthĩũmũo wa mũthenya wa mũonza nĩwakwataniw’e vamwe na mĩao ĩkũmi, ĩndĩ ũmũnthĩ aklisto aingĩ mathaithaa ũ wakyumwa, na ti wathanthatũ. Nĩkĩ?
Vaa vena ĩtumi inya sya kĩla aklisto aingĩ mathaithaa wakyumwa:
1. Aklisto aingĩ maĩkĩĩaa
kũthayũũkya kwa Yesũ kwaĩ wakyumwa Makanisa maingĩ mamanyĩasya kana Yesũ akw’ie wakatano ĩya mawĩoo na athayũũkiw’e wakyumwa ũla waatĩie kioko tene. Kĩu nĩkyo kĩtumi makanisa maingĩ na kĩ-klĩsto methĩawa na maũthaithi wakyumwa—nĩw’o maũtaĩye mũthenya ũla Yesũ wathayũkiw’e.
Ĩndĩ Yesũ nĩwathanĩte kana akw’a na akathĩnw’a vandũ va “mĩthenya ũtatũ na matukũ atatũ”(Mathayo 13:40), wasisya vena o mũthenya ũmwe na matukũ elĩ katĩ katĩ wa kuma wakatano mawĩoo na wakyumwa kioko. Eethĩwa ũkasoma maandĩko monthe ma yĩla kĩkw’ũ na kũthayũũkw’a kwa Yesũ kweethĩiwe nesa, ũkethĩa kana Yesũ we kwa ũw’o athayũũkiw’e wathanthatũ mawĩoo.
2. Aklisto aingĩ masũanĩaa kana
mbivilia yasyaa mũndũ nĩkwĩtw’ĩa mũthenya wake Kwĩanana maandĩko mavũthũ mbivilianĩ andũ amwe masũanĩaa ona kana measya kana ti ũndũ wa vata wa nĩ mũthenya wĩva tũmũthaitha Ngai.
Kwa ngelekan’yo Alomi 14:5 yasyaa,
Mũndũ ũmwe nũtaĩtaa mũthenya ũmwe kwĩ ũngĩ! Mũndũ ũngĩ ataĩaa mĩthenya yonthe ũndũ ũmwe. Kĩla mũndũ namanyĩthw’e vyũ kĩlĩkonĩ kyake mwene.
Kwa ou kwĩtw’ĩka kana notwĩn’yũvĩe mũthenya ona wĩva ũla tũkwenda kũmũthaitha Ngai?
Ethĩwa ũkasisya kĩla Vaulo waandĩkie mbee na ĩtina wa maandĩko asu, ũkamanya kana aneeneaa ũndũ wa kana andũ nĩ ũya nyama kana kũtĩa kũya nthĩnĩ wa mĩthenya ĩmwe:
Ndũkamũeke ũla ũĩsaa amũvũthĩĩsya ũla ũtaĩaa. Ona ndũkamũeke ũla ũtaĩsaa amũtwĩya sila ũla ũĩsaa Mũndũ ũmwe nũtaĩtaa mũthenya ũmwe kwĩ ũngĩ, na ũngĩ ataĩaa mĩthenya yonthe ũndũ ũmwe nĩwaĩkĩĩthisye kĩlĩkonĩ kyake. Ũla ũtaĩaa mũthenya, aũtaĩaa kwa Mwĩaĩi. Ũla nake ũtaĩaa, ataĩaa kwa Mwĩaĩi, vamwe na kũtũnga mũvea kwa Ngai. Na ũla ũtaĩsaa, o kwa Nwĩaĩi ndaĩsaa, o vamwe na kũtũngĩa Ngai mũvea.”
Kwa ou Vaulo aneeneaa ũndũ wa kũya kana kũlea kũya nthĩnĩ wa mĩthenya ĩmwe no ti ũndũ wa mũthenya wa ũthĩũmũo kana ũthaithi.
Akalatia 4:10 nĩ maandĩko angĩ andũ matũmĩaa kũvĩngĩsa kwa kwonan’ya kana aklisto mayaĩlwe nĩ kũkwata savato. Measya ya ũũ ”Nĩmasũvĩaa mĩthenya, na myei, na mavinda, na myaka.”
Andũ amwe masyaa Vaulo nĩwasekasekaa andũ ma kalatia nũndũ wa kũkwata savato. Ĩndĩ wasoma kĩla Vaulo waandĩkie mbee wa vau, nũkwona kana Vaulo kwa mũĩkĩ amavũthĩĩasya nũndũ wa kũsyokea maũndũ ala mamatiĩte ala mekaa tene matanamba Kwĩsa kũmũmanya Ngai:
Ĩndĩ ĩvinda yĩu, kwa kwĩthĩwa mũtyamwĩsĩ Ngai, mwatwĩe mwĩ ngombo sya ngai ila kwa mũtuo wa wasyo ti ngai, ĩndĩ yu mwamũmanya Ngai, kana kavaa kwasya nĩmwĩsĩkĩwe nĩ Ngai, mũtonya ata kwĩthyũũa na kũsyokea ĩngĩ momanyĩsyo ma kwambĩlĩlya ala monzu na ala mate vata, ala kwondũ wamo nĩmũkwenda kũsyoka ũkombonĩ ĩngĩ? Nĩmũsũvĩaa mĩthenya, na myei, na mavinda, na myaka (Akalatia 4:8-10).
Kwondũ wa ou maandĩko asu maineneaa savato o namo.
Namo Akolosai 2:16-17? na ũũ nĩw’o kĩmanyĩo kya kũmalyula:
“Kwondũ wa ũu mũndũ ndakamũsilĩle ũndũ wa kya ũya na kya ũnyw’a kana kwondũ wa mũthenya wa mboka kana mwei mũtisu, kana mũthenya wa savato, maũndũ asu nĩ kyuu kya maũndũ ala makoka; ĩndĩ mwĩĩ nĩ wa Klĩsto”(mbivilia yĩla yĩmbwaa ya nthĩ yonthe).
Andũ aingĩ masũanĩaa Vaulo amanyĩasya kana mboka sya kĩ- mbivilia na masavato mayĩ vata ĩngĩ, ĩndĩ Yesũ Klĩsto nĩwe wĩ vata. Vaa vena thĩna nũndũ kaingĩ mũsoa ũsu ĩalyũlĩtwe ũndũ mataĩle. Ndeto syonthe ĩla ikalĩtwe mũno syeekie kwongelwa nĩ ala malyulaa mbivilia, na ndeto isu ikatũnenga ũelesyo kĩvathũkan’yo na wĩ ũtee.
Na ũũ nĩw’o ũalyũlo waĩlĩte Akolosai 2:16-27:
“Kwondũ wa ũu mũndũ o na wĩva ndakamũsilĩle ũndũ wa kũya, kana kũnyw’a, kana ũndũ wa mboka, kana mũthenya wa savato—ala nĩ kyuu kya maũndũ makoka—ĩndĩ mwĩĩ nĩ wa Klĩsto.”
Kĩla Vaulo kya vata wasyaa nĩ kana tũyaĩle nĩ kũeka mũndũ o na wĩva atũsilĩle ũndũ tũũkwata savato kana mĩthenya ya mboka eka w’o “mwĩĩ wa Klĩsto.” Mwĩĩ wa Klĩsto nĩ ĩkanisa (Akolosai 1:18,24). Kwa ou “ĩkanisa ya Ngai ũla wĩ thayũ, mũamba na mũsingi wa ũ w’o “(1 Timotheo 3:15) nĩyo yaĩlĩtwe nĩ kũtũtongoesya ũndũ twaĩlwe nĩ kũkwata savato—no ti ala mataĩkĩaa.
Andũ amwe na ndũa ya Kolosai nĩmeyaa aklisto atĩĩ, “ndũkakiite, o na ndũkasame, o na ndũkekon’ye, (Akolosai 2:21). Vaulo ameie asu aklisto maikakwatwe myamulo ĩsu ya andũ ĩndĩ nĩmatanie kũya na kũnyw’a kwa nzĩa ĩla yaĩlĩte mĩthenyanĩ ya savato na i mboka.
3. Aklisto aingĩ maĩkĩĩaa Yesũ
nĩwavetie mĩao mĩkũũ Andũ aingĩ nĩmataviwe kana yĩla Yesũ wookie, nĩwavetangie mĩao ya Ngai na amanenga aatĩyĩ make motwio na ũndũ makekalaa. Kwa ou masyaa nĩtwaĩlwe nĩ kũatĩa mĩao kuma ũtianĩo mũkũũ (maandĩko ma Kĩevelania) ethĩwa nĩmawetetwe ĩngĩ nthĩnĩ wa ũtianĩo mweũ (maandĩko na kĩngiliki).
Mavasita aingĩ mamanyĩasya o kenda ya mĩao ĩkũmi ĩla ĩwetetwe nthĩnĩ wa ũtianĩo mweũ—ĩndĩ savato vai vandũ ũwetetwe. Ĩndĩ Aevelania 4:9 yĩasya, “kwondũ wa ou nĩvatialĩte savato wa ũthiũmũo kwondũ wa andũ na Ngai.” Ũsu nĩ ũndũ mũseo wa kũelesya kana mwĩao wa savato wĩ vo, ĩndĩ nthĩnĩ wa maũalyũlo maingĩ, ndeto “kũkwata savato” ĩalyũlawa ũndũ vataĩlĩte ati “ũthiũmũo,” kwa ou andũ aingĩ mayĩsĩ ũndũ wa mũsoa ũsu.
4. Aklisto aingĩ maikwenda
kwĩthĩwa ne kĩvathũkany’o Nayũ nĩtwavĩka vala ve kĩtumi kĩla kya vata vyũ nĩkĩ andũ makwataa wakyumwa: nũndũ kĩla mũndũ nĩ wĩkaa ou.
Ĩtina wa kwĩmanyĩsya kĩla mbivilia ĩkwasya ũndũ wa savato na wakyumwa, nĩ ũtonya kũmanya kana savato wa mũthenya wa mũonza nĩw’o mũthenya w’oka wa kyumwa ũla Ngai waũtheisye na kũvathan’ya; na Yesũ ndaalyũla savato kũthĩ wakyumwa.
Ĩndĩ mũũme waku, kana mũka waku, asyai, anyanyau—makasya ata? Makasũanĩa ata?
Vena ũkũlyo ũmwe mũseo: Nake Ngai akasũanĩa ata ethĩwa mũndũ kana kĩndũ kĩngĩ kĩna vata mũno kwaku kwĩ kũmwĩw’a Ngai e we?