Kĩtumi Kya Nĩkĩ Vate Ũmwe Wa Tanĩaa Kĩsimĩsi Ĩlungũ Ya Myaka 300

Kĩndũ ta myaka 300 ĩtina wa Yesũ Klĩsto kũsyawa, vati ũmwe watanĩa ĩsyawa yake.

Yaĩ nĩkĩ?

Nĩkwĩthĩwa Ayuti na aklisto asũ ma tene maĩkĩaa kũtanĩa ĩsyawa kyaĩ kĩthĩo kya kĩvakanĩ kĩla kyaĩ kĩvatane nĩ Ngai Asa.

Yosevasi mũndũ wĩna ũtũĩka wa maũndũ ma tene mũyuti, ũla wasyaiwe myaka mĩvũthũ ĩtina wa Yesũ kũkw’a, nĩwaandĩkie, “mwĩao ndũkũtũnenga mwanya wa kũtanĩa mboka kwondũ wa kũsyawa kwa syana sitũ” (Against Apion, 2:26). Nĩvatonyeka akethĩwa akwatanĩisye na Alivai 18:3-4, ĩla yĩasya:

“Mũtikeke kũatia meko ma nthĩ ya Misili, vala matwĩe: na mũikeke kũatĩa meko ma kanaanĩ, vala nĩmũtwaĩte; o na mũtikaaende myamũlonĩ yoo. Motw’ĩo makwa mũkekaa, na myamũlo yakwa mũkasũvĩaa, mũendae nthĩnĩ wayo:nyie Yeova Ngai wenyu.”

Na nũndũ Ayuti mayatanĩaa mĩthenya ya kũsyawa, no ta oũ vai mũndũ watanĩa ĩsyawa ya Yesũ yĩla wasyaiwe. Kethĩwa ũkasoma mbivilia nesa, ũkamanya kana andũ oĩ ala mookie na mamũnenga Yesũ mĩthĩnzĩo mayaũka kũvika myei mingĩ yavĩtũka ĩtina wa kũsyawa. Mamũnengie mĩthĩnzĩo ta Mũsumbĩ, ĩndĩ ti kũtanĩa kũsyawa kwake.

Mbee wa myaka 200 ĩtina wa Yesũ kũkw’a, aklisto nĩmaendeiye na kũlea ũndũ ũsũ wa kũtanĩa kũsyawa. Kwa ngelekan’yo, mũmanyĩsya Olegionĩ nĩwaandĩkie ta ũũ ũndũ wa kũtanĩa mĩthenya ya kũsyawa:

“na vaiĩ ũmwe kũma kwĩ atũmwa ũkwoneka aitanĩa mũthenya wa mboka kana mũthenya mũnene nthĩnĩ wa mũthenya wa kũsyawa kwake. Na vaiĩ ũmwe ũkwoneka akĩthĩwa na ũtanu nthĩnĩ wa kũsyawa kwa mwĩĩtu kana mwana wake. Ĩndĩ mo ene naĩ nĩmo methĩawa na ũtanu ũndũnĩ ta ũsũ wa masyawa. Nũndũ kwa ũw’o nĩtũkwona ũtianĩo mũkũũ Valao, mũsimbĩ wa Misili, ĩtanĩa ĩsyawa yake na mboka, naw’o ũtianĩo mweũ, Elote. Vamwe na ou onthe nũmekĩaa ĩlanga mboka sya kũsyawa kwoo kwa kwĩtĩkya nthakame ya mũndũ. Nũndũ Valao, nĩwamũaie “mũngamĩi wa aũi,‘Elote, wathani mũtheu Yoana’ e kolokolonĩ.’ Ĩndĩ kwa atheu ti oũ w’oka wa kũlea kũtanĩa mboka mĩthenyanĩ ya masyawa moo, ĩndĩ, maũsũĩtwe nĩ Veva Mũtheu, nĩmaũmanĩaa mũthenya ũsũ.” (Omilĩ 8 nũndũ wa Alivai 3:2).

Ĩndĩ o tondũ ũklĩsto waendeiye na kũthanthaa na watw’ĩka taw’o ndĩni ya ũsumbĩ wa kĩloma, maũndũ nĩmalyũkĩle. Aingĩ ma Aloma nĩmatanĩaa kũsyawa kwa ngai Sol invitikasi mwei 12 matukũ 25, kwondũ wa oũ ĩkanisa katoleki nĩyosie mũthenya ũsũ ta w’o wa kũtanĩa ĩsyawa ya Yesũ Klĩsto.

Kethĩwa nũkwenda kũmanya ũndũ Ngai ũkwasya ũndũnĩ wa masyawa, nĩngũthũthya ũsome na ũkĩsoanĩa Ĩvukũnĩ ya Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 12:29-32 na Yelemia 10:2-5, na ũkĩsoma ĩsomo yĩĩ We Yesũ Asyaiwe Ĩndĩĩ? Nĩw’o ũmanye ũw’o.