ICALO CA CHELEMANI IFYO CIKACITA MUNSHIKU SHAMPELA

Icalo ca Russia calimya inkondo ne calo ca Ukraine mu mwaka wa 2022. Kabili panshita imo ine calyamba nokusoka isonde lyonse ukutila cili nokulukusha iminshinga iyitwa nuclear bombs nokulumbula ifyalo nemisumba akabalilapo ukuponeshamo iyi misnhinga iyishaibipila. Ishi nsoke nagula iminshilinshindwe yankondo yaleta amaskamiko kubekala calo pesonde lyonsefye ukutina inkondo yesonde iya butatu (WW3).

PANUMA YAKUMFWA umukunkunto wamapange yakubusha inkondo kuli kateka waku calo ca Russia, Kateka waku Chelemani wena ayaswike ukutila alakansha abashilika bankondo Mucalo cakwe pakuposa indalama shacipawo ukulingana na 100 bilion Euros pakupanga ifyanso fyakubomfya ifita fyakwe.

Kabili ifyalo ifyapalamana nefyalo fyamukabungwe ketwa Northern Trantic Treaty Organization (NATO) nafyo fyalimwa lulu ukuti fingampana neci chilonganino ca NATO.

Ngefi filecitika filelola kwisa? Ngecipingo casokolola finshi pabuyo bwafyalo fyabasungu kuntunga iyitwa Europe elyo necalo ca Russia ukubikapofye nesonde lyonse?

INSHIKU SHAMPELA SHABUFUMU BWA BABYLON

Mucitabo cabusokololo calilembwa ukutila munshita shampela, umusumba uwukalamba uwa “Babylon” ewukesaba intungulushi yabasha mfumu besonde lyonse,” (Revelations 17:5, 18) cilangililo camakwebo, ifikansa fyesonde ukwampana namapepo yesonde lyonse ifikesa mubukangalume mukufwaya ukutungulula isonde apo lyapela ilyofye Christu talabwela (Revelations 18). Kuti mwaipusha ukutila, bushe Babylon wine mulelandapo akabela kuntunga yakwisa? Pakwasuka icipuso ici kano twabelenga mucitabo cakwa Danieli icipandwa calenga 4.

Calilembwa mubusesemo bwakale ukutila umusumba ukalamba uwa “Babylon” eukesaba katungulula Wabasha mfumu isonde lyonse ilyo Klistu talabwela ukufuma kumulu (Revelation 18).

Babylon uyu wine uwamuli kano kashita nikwisa ukesasangwa? Ubulondoloshi buli mucitabo cakwa Danieli 4. Kanshi calilembwa ukutila uyu Babylon epo ali pakati kesu.

Panuma yamasambililo aya, mufwaye akashita kenufye akakubelenga icitabo cakwa Danieli mucipandwa calenga 4. Twalasupawilafye ifyalembwa mulici citabo necipandwa calenga 4

Icipingo catila, Imfumu Nebbuchadnezzar alotele iciloto umo amwene icimuti icitali nganshi umwali ifyuni nokulya emo fyalelya fyonsefye nefinama fyamucalo. Ici cimuti calibungwilwe kwashalafye icishiki. Icishiki calikakilwe nolubango lwacela mpaka “inshita” cinelubali.

“awe imfumu yamawene kalinda wamyulu nowa mushilo aleika mumulu aleti, temeni icimuti nokuconaula, lelo sheniko icishiki camishila mumushili ico icili nolubango lwa cela nomukuba mumulemfwe uwuteku mwibala, kabili Lekeni nomume wakumulu ucitapilishe. Wena mulekeni icakaniko cakwe cibe nefinama fyampanga mpaka ‘inshita’ cinelubali shikapite pali ena. Ubu ebupilibulo we mfumu ubwacipope cakwa Lesa mukulu ubwakuponena we mfumu yandi: Kanshi uletamfiwa ukufuma pabantu kabili nobwikashi bobe buleba nenama sha mpanga. Kabili uli nokulalya icani pamo nge ng’ombe, ulinokubomba nomume wakumulu mpaka inshita cinelubali shikapite pali iwe-mpakafye ukeshibe ukutila Lesa ewuteka mumabufumu yabantunse, kabilili ewupela nobuteko kuli uwo asala.

Apo batile sheniko ichishiki kumishila yacimuti, ubufmu bobe tabwatashiwe ukufuma kuli iwe. Panuma yaifi ukeshiba ukutila imyulu eiteka (Danieli 4:23-26).

Panumafye yamwaka umo, ubusesemo bwalishile fikilishiwa Lesa alengele imfumu Nebuchadnezzar ukupena pamulandu akandilwe pafilumba fyakwe. Napanuma yamyaka cinelubali ubushilu bwataulwike pali Nebbuchadnezzar elyo abwelele napabufumu bwakwe.

CHINSHI ICO UBUSESEMO BWABELA MUCHIPINGO

Moneni, Danieli talembele ubusokololo ubu mpakafye panuma nabufikilishiwa. Kanshi ngabwalifikilishiwe munshita yakwa Danieli, ninshi ubu busesemo tabwalenda pafyakuntanshi nakalya- Kanofye ngabwalikwete icipande icalelanda pafya kuntanshi. Cinecine ubu busesemo bwalikwete icipande cabubili icaleland pafya kuntanshi.

Ngefyo icalo ca Babylon tacakwete mfumu pamyaka cinelubali ilyo Nebbuchadnezzar apenene, kwali nakabili ilyo icalo ca Babylon tacakwete mfumu pamyaka cinelubali. Tubale twipushe; bushe mucipngo ngacatila “inshita” cipilibula nshi?

Mucipingo umo balosha ngabatila “inshita” cimo nokutila inshiku 360. Twaishiba shani ifi? (Revelation 11:2-3) eyalondolola ubupilibulo bwe shiwi ilitila “inshita”. Ili ilembo lyalondolola ifyo “inshita” yamweshi 42 fyayampana nenshiku 1,260 mukulondolola ubupilibulo bwe shiwi ilitila “inshita” mucipingo.

Mu Revelations 12:14 icipingo calondolola ukutila, “inshita” imo, ne snhita shibili nacitika (1 + 2 + 1/2 = 3 1/2 inshita). Ngamwabomfya insamushi mwalasanga ukutila inshita imo yalingana nenshiku 360. Kabili mukupelulula ubusesemo bakwa Danieli 4, mufwile mwaishiba ukutila mubusesemo ubushiku bumo bwaba ngomwaka umo. Moneni mumpendwa 14:31 namuli Ezekieli 4:6 pakuti mwebene mushininkishe.

Kanshi mukufikilisha kwa lubali lumo ulusangwa muli Danieli 4, twasamnga ukutila mu Babylon tamwali mfumu panshiku cinelubali (7) emukutila (7 x 360) = 2520 days. Inshita Babylon takwete mfumu ni 2520 days iyalingana ne myaka (7).

Icipande cabubili icakufikilisha kwabusesemo bwakwa Danieli 4 umo Babylon takwete mfumu nabo bwasenda imyaka 2520. Twamona lesa asuminisha ukubungulwa kwa cimuti icitali elyo nokukambisha ati fwikeni icishiki ulubango lwacela nolubwe (iron and bronze). Kabili Lesa mukulu alengele Babylon wakale ukukakwa nokukana funtunka pamyaka 2520. Panuma yaiyo myaka cinelubali, lesa akakwile lulya lubango lwacela. Pali ilya nshita elyo nentungulushi ya Babylon mupya elyo yamoneke, nobufumu bupya ubwa calo ca Babylon ubo bwasokololwa mucitabo cabusokololo. Ubu bufumu bwa Babylon bucili bulekukula kabili bukakula nokwisushe sonde lyonse.

NGAKANSHI IFI FINTU FIKACITIKA LILALI?

Moneni, panumafye yacililoto cakwa Nebbuchadnezzar muli Danieli 4, kalimba aciluka nokuya kuntanshi kucipandwa cakonkapo. Umu mucipandwa alondolola ifyo Babylon wakale apokelwe ubutungulushi nokuwa. Icitabo cabusesemo cakwa Danieli nafimbi ifitabo ifyalembwa mubusesemo tafyakonka ubulondoloshi cila mwaka, lelo fyakonka imitwe yamabusesemo.

Cilya bashi mucindikwa balelya imitebeto ukuboko kwaishilelemba pacibumba. Imfumu yaitile Danieli ukuti abelenge nokulondolola insebo shalembelwe nokuboko. Danieli abelengele nokulondolola amashiwi yalembelwe pacibumba nokwebe imfumu ukutila ubufmu bobe bwapwa. Kabili Lesa nabupela kubena Medes nabena Persia. Kabili atile cinecine imitundu iyi iyabena Medes na Persia kale bataasha Babylon, apa Nomba balifye mukutaasha umusmba ukalamba uwa Babylon. Nobushiku fyacitike ifi fintu fyalilembwa mucitabo cakwa Nabonidus chronicles; amashiwi yaletila;

Mubushiku bwalenga 14 umusumba wa Sippur watashiwe ukwabula ubwafya. Ubushiku bwalenga ikumi na mutanda, Nabonidus afonkwele ulubilo ilyo cilolo wafita fita fyakwa Cyrus kabili panshita imoine kangalila wa musumba wa Gutium alingile mumusumba wa Babylon.

Umusumba wa Sippur wapokelwe pa 14 Tishritum mumwaka 539

Inshiku shibiifye panuma Danieli aeba bashimucimucindikwa ba Babylon ukutila icalo cabo nacipelwa ku bena medes na Persia kabili ebushiku nomusumba wa Babylon wapokelwe. Ifi fyalembelwe pelibwe fyatulanga ukuti pamyaka 2520 ubufumu bwa Babylon tabwakwete ntungulushi nakalya umuku wacibili nakabili.

Ilyo tatulati tupende bwino bwino ubushiku ubo iyi myaka 2520 yabusesemo yapwile, natubale tumone icilangililo nacimbi icilelondolola palwa myaka 2520 mulifilya fyalembelwe pacibumba neminye

Iminye yalembele ukutila, “Mene, Mene, Tekel and Urphasin” (Daniel 5:25). Ngacakuitla mwalikwata icipingo icilondolola amashiwi yasangwa mucipingo palya panshi (foot notes) kuti mwamona ukutila aya mashiwi “mene, mene, tekel urphasin,” yemininako indalama.

Mene cipilibula Mina umwaba ba Shekel 50

Tekel cipilibula Shekel

Urphasin cipilibula citika wa Mina ishili ni ndalama citika wa 50 Mina ni 25 Shekel

Ukusakanya (50 + 50 + 25 + 1) = 126 Shekel

Shekel umo cimofye na 20 Gerah (Exodus 30:13)

Kanshi ngamwa taimusha mwalasanga 20 Gerahs/shekel x 126 shekels = 2520

Cipendo cimo cine icamyaka twasanga nakabili ukubomfya inshila shibili isho Lesa alefwaya ukuti twilukilemo pabusesemo bwakwe ngalanda ukutila inshita cine lubali shikapita nefyo calembwa muli Danieli 4

Ibukisheni ukutila mucipingo inshiku shabusesemo shibomfya ukutantika kwaba Hebele ifyo bapenda inshiku. Umweshi wa Tishiritum mubwanshiko bwabena Babylon bwayampna bwino no mweshi wa Tishri muci Hebele

Kanshi umusumba wa Sippur wapokelwe pa 14 Tishri 539 BC

Inshiku shibili panuma, Danieli aebele infumu ukutila ubufumu bwa Babylon kale bwapokwa nokupelwa kubena Medes na Persia. Kanshi twalatendeka ukupenda no mweshi wa Tishri 14, 539 bC

Natusakanye imyaka 2520 na 539 > Twasanga Tishri 14, 1982 AD

Kuti mwaipusha ukutila bushe ngawasakanya 539 na 2520 bushe taciletupela 2521 AD ? Nifyo fine. Lelo takwaba umwaka uwitwa zero ( 0 ) ngatulefuma mu BC ukuya mu AD mwaka wabapo palya (1 BC na 1 AD) mwaka uwutuntulu teibili iyo.

Ngatwamona muli calendar waba Hebele ubu bushiku bwa 14 Tishri 1982 bwali nipa 1 October.

  1. Nomba fwayeni imbila shapenwe sonde musange ifyacitike pabushiku bwa 1 October 1982!

Finshi mwasanga? Pali ifilelondolapali kateka waku calo ca Chelemani? Eifyo fine. Kateka mukalamba uwaku Chelemani bamufumyapo mukampampa nokubikapo umbi uwitwa Helmut Kohl—temukusala kwacinkumbawile, lelo kupitila mukususha ukukalamba. Csli cakutendeka apo icalo ca chelemani cayambile ukusunga basala kateka muli uyu musango uwaibelako nganshi.

BUSHE ICALO CA CHELEMANI CIKATUNGULULA ISONDE?

Bushe ukusalwa kwakwa Helmut Kohl mukampampa, nokusangwa kwakwe ukuba intungulushi yamaka pa 1 october, 1982 kwali kufikilishiwa kwa busesemo bwalembwa muli Danieli 4? Lolekesheni pafishinka ifi, elyo mwebene mwalaipingula

  • Panumafye ya myaka cine konsekonse iyakusalwa kwakwa helmut Kohl nobutungulushi bwakwe, Ifipandwa fyacalo ca Chelemani ifyakukapinda kuku masamba naku kabanga fyabweshiwa pamo pabushiku bumofye ubo helmut Kohl asalilwe ubwa Tishri 14, bwali nipa October 3 1990
  • Uyu Helmut Kohl ali katungulula wakwampanya icalo ca chelemani ico bayakenye akale nokufibwesha pamo mufyalo fyaba sungu. Ewali intungulushi yakwanshika ubwampano bwakwikatana pamo ubwaleitwa Maastricht Treaty. Ukwampana uku ekwaleta icilonganino icitwa Europena Union, icaletele ne ndalama shitwa Euro ngeshakubomfya mumakwebo yafyalo fyabasungu ifyaba mu Europe, kabili icalengele nefyalo fyaku kabanga ukuti fifwaishe sana ukwampana ne fyalo ifyaba mu European Union
  • Kohl wine nenkonkani shakwe ebabika icalo ca Chelemani pacambaso, kabili ecisolwesolwe mu Europe mu Europe, nabonse abatungilila ici calo balafwaya cikabe icalo icikatungulula isonde lyonse.

Ngakuit cabafye nkuma ukutila ifyacitika fyacitikafye pabushiku bumo bwine ubo Danieli asobele imyaka imintapendwa imyanda ibili namakana yasano ilyo tafilacitika?

Ibukisheni ukutila ubusesemo bwakwa Danieli bwalilondolola ifyo ulubango lwa cela lwapombelwe kucishiki cacimuti ico icabungwilwe. Ilyofye lulya lubango lwakakwilwe pabushiku bwa October 1, 1982, isonde lyaingile mubuteko bupya nagula ukutantika kupya ukwesonde. Epo Babylon mupya ashukwike kumishila yachishiki ca Babylon wakale

Nilesa ewaputilemo amabusesemo- ewingatilafye ifi fikacitika, kabili nokufikilisha panshita yakwe iyo atila fifwile fyafikilishiwa.

NANI AKATUNGULULA IFYALO FYABASUNGU IFYABA KU EUROPE

Nga Chelemani-akatungulula mukwampana necilonganino camapepo icampomfu namaka ninshi ubusesemo bwafikilishiwa ubwanshiku sha mpela sha bufumu bwa Babele.

Ubusesemo bwalisonta bwino ukutila ubu bufumu bwa Babele bwena bukakwata amaka yacipesha mano ayakutungulula isonde lyonse ukubikapofye necalo cabena Russia, china ne fyalofye fyonse panwe sonde.

Mumasambilisho yaleisa muli nokusambilila nafimbi pali ubu bufumu buleisa ubwesonde lyonse, elyo nentungulushi ikumi abakakwatamo ulubali mukufikilisha ifyalembwa ifilekumya ku nshiku sha mpela. Panshita ino twalilileni ukumona ifyo Babylon alekula- nokutungungulwa na Chelemani mukusuntinkana necilonganino camapepo icilekumbinkanya abantu pe sonde elyo nefyo cilayasuka ubusoko bulefuma kucalo ca Russia.

Icisambililo cakonkapo calapela imfungulo ishafisama ishalamupela amalango yakwisula amabusesemo citika ayaba mucipingo.

Mwilaba ukubelenga icitabo cakwa Danieli icipandwa ca fine pakutila mwebene mushininkishe cacine ifyo calanda eifyo fine mwasambilila

Insebo sha busesemo: twalomba sabankanyeni imbila yili mufyo mwasambilla kufibusa munsale shaba lamya

Ngakansi intungulushi yacalo ca United Kngdom yalumbulwa mubusesemo mu cipingo?